Жаздық бидай егіннің зиянды организмдер тудыратын шығынның алдын алу үшін агробиоценоздардағы фитосанитарлық жағдайдың қалыптасу заңдылықтары туралы ақпаратты үнемі жаңартып отыру қажет, оның негізінде қорғаныс шаралары жоспарланып, ұйымдастырылады. Бұл мақалада жаздық бидайдың ең зиянды аурулары туралы ақпарат берілген. Мақалада әр түрлі топырақ-климаттық жағдайдағы жаздық бидай ауруларының түрлерін зерттеуге аналитикалық шолу берілген. Климаттық факторлардың әсерінен аурулардың даму ерекшеліктері, ауру қоздырғыштарының түрлік құрамы мен динамикасы, факторлардың кең спектрінің әсерінен мәдени өсімдіктердегі зияндылықты бағалау, оның ішінде ауа- райы жағдайлары, агротехника деңгейі және т.б. туралы ақпарат ұсынылған, фитопатогендермен күресу шаралары бойынша ұсыныстар берілген. Мақалада қарастырылған мәселелер біздің аймақ үшін сөзсіз өзекті болып табылады, өйткені Павлодар облысы жағдайында жаздық бидай дақылдарында фитосанитарлық мониторингтің ұйымдастырылған жүйесі жоқ, ал аурулардың жаппай дамуы кезінде бидай дақылының жетіспеушілігі 40–60 %-ға дейін мүмкін болатыны белгілі, сонымен қатар көбінесе егістіктерде бірнеше аурулардың қоздырғыштарын кездестіруге болады, осылайша егінге зиян айтарлықтай басым болады.

https://doi.org/10.48081/JBMA6669

2021

Выпуск 1

Бұл мақалада қазіргі уақыттың өзекті мәселелірінің бірі – туризм тақырыбы талқыланады. Күнделікті тіршілік пен шектеуліктерге толы болған карантин уақытында, бар адамзаттың ойы мен санасы демалысты аңсағаны сөзсіз. Бірақ оған көптеген кедергілер себепші болып, ешқандай шектеулерге қарамастан, сыртқы туризмді айтпағанның өзіңде, ел ішіндегі туризмге де қызығушылық арта түсті. Алайда, падемия заңдары өз айтқаның істетпей қоймады. Туризм саласының айналасында қызмет етіп жүрген көлік құралдарының, тамақтану орындарының, ойын-сауық, танымдық, іскерлік, сауықтыру, спорттық және өзге де мақсаттағы объектілердің, туроператорлық және турагенттік қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың, сондай-ақ экскурсиялық қызметтер мен гид-аудармашылар қызметтерін ұсынатын ұйымдардың барлық дерлік қызметкерлеріне ауыр тигені айтпаса да белгілі.

https://doi.org/10.48081/NRTH9882

2021

Выпуск 1

В статье рассматриваются направления развития экологических процессов в существовании разных народов мира в условиях глобализации. Проведя сравнительный анализ экологических выводов отечественных и зарубежных ученых, будут проанализированы с культурологической точки зрения, достигнутые ими важные научные позиции. Актуальность темы исследования обусловлена, прежде всего, тем, что современный этап взаимодействия природы и общества обусловлен осложненными экологическими проблемами, угрожающими качеству жизни и жизнедеятельности человека.

https://doi.org/10.48081/GBSB5895

2021

Выпуск 1

В данной статье приводятся результаты исследования п е р е р а б о т к и п л а с т и к о в ы х о т х о д о в , в ч а с т н о с т и полиэтилентерефталат (ПЭТФ, PET). Изучены требования, характеристики и методы переработки ПЭТФ, РЕТ сырья.

https://doi.org/10.48081/BUZB5852

2021

Выпуск 1

This article discusses the results of a study of sorbents based on plant raw materials. At present, one of the urgent problems in industrial cities is pollution by heavy metals. In this regard, it is necessary to study sorbents from plant raw materials. At present, one of the urgent problems in industrial cities is pollution by heavy metals. In this regard, it is necessary to study sorbents from plant raw materials. These can be sorbents from plant raw materials, which are effective and used in various fields [1]. The most popular are cellulose.

https://doi.org/10.48081/LNZD2014

2021

Выпуск 1

Бұл мақалада Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарының химиялық мамандықтарының студенттеріне ұсынылатын «Заманауи әлемдегі химия» элективті курсының оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы талқыланады. Сабақтың барлық түрлерінің мазмұны материалды игеруді жеңілдететін белгілі бір логикалық дәйектілікте орналасқан күнтізбелік жоспар бойынша курстың бағдарламасы құрастырылған. Болжамды курс бағдарламасы, күнтізбелік-тақырыптық жоспар, бір семестрдегі барлық сабақ түрлері үшін сағаттарды бөлу ұсынылады. Курстың мақсаты - Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарының химиялық мамандықтары студенттерін қазіргі заманның ғаламдық мәселелермен және оларды шешуде химияның рөлімен таныстыру. Нәтиженің ерекшелігі - бағдарлама ұсынылып қана қоймай, сонымен қатар кез-келген оқытушыға оны өз материалдарымен өзгертіп, толықтыра отырып, оны іс жүзінде қолдануға мүмкіндік беретін курс бойынша оқу құралы дайындалды. Осы курстың материалдарын жаратылыстану-математикалық, техникалық, медициналық және басқа профильдегі кез-келген басқа оқу орындары пайдалана алады. Ұсынылатын курстың интернет желісінде жарияланғаннан осындай курстардан келесідей айырмашылықтары бар: біріншіден, ол химия саласындағы физика, биология және география ғылымдары жетістіктерін ескеретін пәнаралық сипатта болады; екіншіден, ол тереңірек сипатқа ие, өйткені ол мектеп оқушыларына емес, Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған.

https://doi.org/10.48081/CRYR9860

2021

Выпуск 1

Приведены характеристики изменчивости температурных данных с 1948 по 2020 годы по метеорологической станции Павлодар (52°30’, 76°93’). Получены статистические данные по температуре, которые составили: среднемесячная температура 2,83+0,15 °С, лимиты (-0,6- 5,72 °C), среднеквадратическое отклонение σ =1,24, коэффициент вариации Сv=43.8 %. В различные периоды наблюдаются изменения температуры воздуха, сопровождаемые резкими скачками, плавными спадами и повышениями. За весь период исследования отмечен рост температуры на 40,5 %. С 2000 годов значения температуры начинают расти и достигают в сумме до 445,5 °С. В последние два десятилетия наблюдается рост температуры и изменение показателя суммарной величины температуры по десятилетним периодам. На протяжении 1980-2020 гг. наблюдается практически устойчивый тренд роста суммарной величины температуры с 375,1 до 445,5 °С. При этом с увеличением суммы температур за определенный период снижается вариабельность среднегодовых температур этого периода (r=-0,57). Установлено, что современный период изменения температуры, осадков, наличия экстремальной водности, можно рассматривать как некий возмущенный режим климатической системы, причем возмущенным именно в сторону глобального потепления.

https://doi.org/10.48081/HVQG4433

2020

Выпуск 4

Для получения субъективной оценки жителей г. Павлодара о качестве жизни в условиях современной экологической обстановки проведен опрос с использованием Анкеты. Всего было опрошено 72 человека, из них 60,3 % женщин и 39,7 % мужчин. Более 2/3 опрошенных считают, что живут в экологических условиях, неблагоприятных для проживания. Крупные источники загрязнения окружающей среды, способствуют ухудшению экологической обстановки в районе их проживания. Подавляющее число жителей считают, что экологическая обстановка ухудшилась за последние десять лет. 80 % жителей считает, что центр города и Усольский микрорайон являются благополучными районами для проживания. Жители связывают ухудшение своего здоровья с загрязнением окружающей среды. Они связывают состояние своего здоровья с экологической обстановкой в городе и видят угрозу своему здоровью от неблагоприятной экологической обстановки. Отрицательного влияния на экологическую ситуацию оказывают промышленные предприятия, развитие автотранспорта и недостаточное внимание к этой проблеме городских и республиканских властей. По мнению жителей Павлодара для улучшения экологической ситуации в городе нужно сделать акцент на расширении зеленых насаждений и совершенствовании очистных сооружений.

https://doi.org/10.48081/YXMX3773

2020

Выпуск 4

Шие жоғары бағалы, кең таралған сүйекті өсімдік, жеміс дәмі қышқылдық пен тәттілік үйлескен, өнеркәсіптік пен шаруашылықта қолдану саласы кең. Шие мәдениетін көптеген аймақтарда өсіруге болады, ең бастысы шие сұрыпын таңдау барысында аймақтың биологиялық, экологиялық факторларын зерттеп, шие сұрпының сол аймақтың биотикалық және абиотикалық факторларға төзімділігін бағалау қажет. Шаруашылықтағы қолданысынан басқа эстетикалық жағы да бар, гүлдеу кезеңіндегі ақ гүлдер шоғыры көзге де, жанға да жағымды. Шие сұрыптарының түржинағының шектеулі болуының себептері осы регионның абиотикалық және биотикалық факторларына төзімділігінің төмен болуында. Жоғарыда айтылған мәселе салдарынан өндірістік және әуесқойлық бақшаларада жаңа жоғары өнімді, жағымсыз факторларға төзімді және жоғары сапалы жемісті шие түржинағын шаруашылық-биологиялық бағалау және ұсыну қажеттіліктері туындайды. Бұл мақалада біз әр түрлі түрге жататын сұрыптардың белгілерін бағаладық. Біздің аймақта өсіру мүмкіндігін бағалау үшін, сұрыптардың шаруашылық-құндылық қасиеттері (жеміс массасы, дәмдік қасиеттері, жұмсақ етінің консистенциясы, жемісінің түсі, бұтақтың өнімділігі) бағаланды. Біз кәдімгі шиенің Любская, Владимирская сұрыптары; дала шиесінің Ашинская, ерте Алтай сұрыптары, киізді шиенің Огонек сұрыптарын зерттедік.

https://doi.org/10.48081/KJQC4376

2020

Выпуск 4

This work presents data on the study of the possibility of using the natural polysaccharide chitosan and a synthetic polymer of polyvinyl alcohol as a matrix for creating a polymer form in the form of a film with prolonged drug release. Eye films based on chitosan, as well as on the basis of chitosan and polyvinyl alcohol, have been developed by obtaining a composite injection. The immobilization of antibiotics in polyvinyl alcohol films leads to a pronounced prolongation of the antibiotic action, at the same time, it significantly increases the penetration of the drug into the tissues and eye fluids, providing the necessary therapeutic concentration for 1 day, which certainly becomes a significant advantage of antibiotic administration methods. To study the yield of drugs from polymer dosage forms, the method of UV spectroscopy was used. The influence of the concentration of drugs on the dynamics of their release from polymer films in «in vitro» conditions was studied. It was found that their chitosan / PVA film has a longer release of the drug, which is indicative of a prolongation effect. The results which were obtained indicate the possibility of using a dosage form based on biocompatible high molecular weight compounds to create therapeutic systems with a diffusion mechanism of drug release.

https://doi.org/10.48081/AOUB1216

2020

Выпуск 4