При естественном процессе эмбриогенеза происходит образование одной, реже двух яйцеклеток, в отличие от биотехнологии эмбриотрансфера, позволяющего на основе гормональной обработки единовременно получать десятки яйцеклеток. В связи с этим возникает несоответствие, иногда в значительной степени, между образованием мужских и женских гамет при гаметогенезе (первичное соотношение пола) и полом потомства при рождении (вторичное соотношение пола). При оплодотворении яйцеклеток мужских зигот образуется больше, чем женских за счет более высокой оплодотворяющей активности мужских сперматозоидов по сравнению с женскими. В организме матери в результате нейрогуморальной и биохимической регуляции посредством «блока развития» отбраковываются эмбрионы с генетическими нарушениями. Этому процессу в большей степени подвержены мужские эмбрионы, как основные носители аномальных генов. Несоответствие между первичным и вторичным соотношением полов связано с различиями в условиях жизни материнских особей, так как от этих условий зависит количество и значимость генетических нарушений у эмбрионов, которые подвергаются дегенерации в процессе эмбриогенеза. Эмбрионы в состоянии неполной дегенерации, после извлечения из матки донора, восстанавливаются и продолжают рост и развитие в условиях культивирования. У частично поврежденных эмбрионов после пересадки суррогатной матери, у которой собственный «блок развития» не распознает чужеродные эмбрионы, восстанавливается способность к тотипотентному развитию.

https://doi.org/10.48081/WFNG4862

2022

Выпуск 1

Павлодар облысы Қазақстан Республикасының экономикалық жағынан дамыған өңірлерінің бірі болып саналады, оның негізгі экологиялық проблемасы атмосфералық ауаның ластануы болып табылады. Павлодар облысы жоғары техногенді жүктемеге ұшыраған, себебі облыстағы негізгі экономикалық салалар – мұнай өңдеу, химия, тау-кен өндіру, энергетика, қара және түсті металлургия. Павлодар облысы жоғары техногенді жүктемеге ұшыраған, себебі облыстағы негізгі экономикалық салалар – мұнай өңдеу, химия, тау-кен өндіру, энергетика, қара және түсті металлургия. Экологиялық жағдайдың қазіргі жай-күйі автокөліктің күрт ұлғаюымен нашарлауда, бұл пайдаланылған газдар шығарындыларының көп мөлшеріне әкеп соқты. Мақалада жапырақтардың элементтік құрамын зерттеу үшін БРА-18 НПП «Буревестник» (Ресей) рентген-флуоресцентті энергия дисперсиялық анализаторын практикалық қолдану мәселелері қарастырылған. Павлодар қаласының аумағында өсетін Ulmus pionado-ramosa және Populus pyramidalis өкілдерінің жапырақтары құрамының ерекшеліктері талданды. Зерттелген ағаш өсімдіктерінің толық қалыптасқан жапырақтарында заттарға химиялық талдау жүргізілді. Жапырақтардың элементтік құрамын қалыптастырудың түр ерекшеліктері анықталды. Қала аумағын биогеохимиялық зерттеу өндірістік аймақтардағы өсімдіктердің ластануы жоғарылағанын көрсетеді. Тұрғын және рекреациялық аумақтар да ластанудың әртүрлі көздеріне әсер етеді. Зерттелген өсімдіктер үшін титанның, марганецтің, барийдің биологиялық сіңірудің ең жоғары қарқындылығымен сипатталады. Екінші орында мыс, никель, хром және қорғасынның сіңірілуі. Цезий, ванадий, кадмий, қалайы аз белсенді шоғырланған. Populus pyramidalis қалалық жағдайдағы ластанудың ең контрасты индикаторы болып шықты. Ulmus pionado-ramosa қаланың өсімдік жамылғысының фондық аумаққа қатысты ластануын соншалықты күрт көрсетпейді. Қаланың барлық зерттелген өсімдіктері марганец және титанмен қарқынды ластанған. Қаланы көгалдандыруда жиі қолданылатын өсімдік түрлерінің биоиндикациялық белсенділігін зерттеу нәтижелері бойынша (Populus pyramidalis, Ulmus pionado-ramosa) пирамидалық терек (Populus pyramidalis) ауыр металдарды жинақтаудың ең айқын қабілетіне ие.

https://doi.org/10.48081/SMNL4272

2022

Выпуск 1

Бұл мақалада ауылшаруашылық өнімдерін (жоғары тиімді тыңайтқыштар мен жемшөп қоспалары) өндіру әдістерін жетілдіру үшін биологиялық белсенді компоненттермен (амин қышқылдары, дәруменде және қант) байыта отырып, жаңартылатын өсімдік шикізаты мен органикалық қалдықтардың қоспаларын биопрепараттау технологиясын жасау үшін ғылыми-техникалық негіз қалыптастыру ұсынылған. Сондай-ақ, мақалада шикізат ретінде әртүрлі қалдықтар мен кезеңдерді қолдануға болатындығы көрсетілген. Ел халқын жоғары сапалы мал шаруашылығы өнімдерімен қамтамасыз ету үшін отандық та, сондай-ақ импорттық та шыққан барлық генетикалық ресурстарды пайдалану қажет. Сондықтан жоғары өнімді тұқымдарды пайдалануды жаппай кеңейту, жануарларды азықтандыру және күтіп-бағу жүйесін, елдің ет балансында жетекші орын алатын сиыр етін өндіруді ұйымдастыру нысандары мен технологияларын жетілдіру керек. Қазіргі уақытта қолда бар мал шаруашылығы ресурстары мен мүмкіндіктері толық көлемде пайдаланылмайды және бұл үшін қолайлы жағдайлар бар өңірлерде де сала баяу қарқынмен дамып келуде. Қазіргі уақытта бүкіл әлемде жемшөп ақуызының үлкен жетіспеушілігі бар екені белгілі. Мал азығын өндіруді кеңейту мүмкіндігі өте шектеулі. Сондықтан соңғы жылдары ауылшаруашылық жануарларының толық рационын теңестіру үшін қажетті жемшөп қоспаларын өндіруді дамытуға үлкен мән берілді. Жағдайды жақсарту үшін өсімдік шикізатын қолдана отырып, биоконверсия әдісін қолдануға болады, негізінен ақуыз мен ферменттермен байытылған жем, ақуыз тамағы, сонымен қатар тамақ пен жемді детоксикациялау үшін қолданылады.

https://doi.org/10.48081/BWRH5012

2022

Выпуск 1

В данной статье авторами рассматривается промышленный опыт эксплуатации катализаторов каталитического крекинга

https://doi.org/10.48081/UPQH4727

2022

Выпуск 1

В статье рассматриваются наиболее важные аспекты применения технологии личностно – ориентированного обучения дисциплинам «Химия» и «Биология» на примере студентов, получающих среднее профессиональное образование. Рассмотрены формы организации и проведения лекционных занятий, практических, лабораторных работ, самостоятельной и исследовательской работы учащихся, а также рубежного и итогового контроля результатов обучения. Выявлены условия, влияющие на успешное решение образовательных задач в рамках личностно – ориентированного подхода. В исследовании показано положительное влияние интерактивных форм обучения для активизации познавательной деятельности студентов и раскрытия их интеллектуального потенциала на примере организации интерактивной лекции; обнаружен синергетический эффект смешанного формата обучения с использованием цифровой среды и психологических приемов педагога, влияющего на ход образовательного процесса через установление и развитие доверительных взаимоотношений студентов друг с другом, а также студентов и преподавателя. Показана эффективность приема “перевернутый класс”, а также проблемно – модульного подхода для организации семинарских занятий с целью осуществления перехода образовательной деятельности студентов на уровень решения ситуационных задач. Выявлены преимущества использования интерактивной онлайн – доски Padlet для организации исследовательских работ c целью индивидуализации обучения и раскрытия потенциала каждого студента.

https://doi.org/10.48081/VZOI1780

2022

Выпуск 1

Бұл мақалада «Дайын тағам өнімдерін микробиологиялық экспресс талдау үшін тест пластинкаларды қолдану» қазіргі уақытта және болашақта дайын тағам өнімдерінің сапасын жақсарту мақсатында жаңа әдістер арқылы тағам өнімдерінде патогенді микроорганизмдердің бар-жоғын тексеру үшін тест-пластиналарды қолдану туралы айтылады. Әр тұтынушы экологиялық таза, келешекте әр түрлі ауру тудырмайтын тағам өнімін қолданғысы келеді, сол себепті тағам өнеркәсібінде дайын өнімді микробиологиялық экспресс талдау жүргізулуі қажет. Мақалаға байланысты керекті материалдар әйгілі Petrifilm™ сынақ тақтасы, Compact Dry SL тест-пластинкаларын қолдану арқылы лабораториялық жұмыс жасалды. Лабораторияда тест-пластиналардың жұмысын тексеру үшін топырақтың микробиологиялық экспресс талдауы жүргізілді. Нәтижесінде 24 сағаттан кейін Petrifilm™ сынақ жүйесінде топырақтың құрамында микроорганизмдердің бар екені анықталды. Осылайша тағам өнімдеріне микробиологиялық экспресс талдау жүргізу шектеулі уақытта сапалы нәтиже беретіні дәлелденді. Бұл мақала өнім сапасын техникалық бақылау жөніндегі мамандарға, сапаны зертханалық бақылау мамандарына, санитарлық-эпидемиологиялық қызметкерлерінің жұмысын тиімдетуге әрі жеңілдетуге көмектеседі. Қорытындылай келе, дайын тағам өнімдерін микробиологиялық экспресс талдау үшін тест пластинкаларды қолдану өте тиімді әрі қолайлы болып келеді.

https://doi.org/10.48081/UWRR5297

2022

Выпуск 1

Бұл мақалада тағам өнеркәсібінде микробиологиялық бүлінудің алдын алу жолдары туралы ақпарат берілген. Әлемдегі азық-түліктің микробиологиялық бүлінуі маңызды экономикалық проблема болып табылады және денсаулық сақтау мәселесінің бірі. Қазіргі жоғары бәсекеге қабілетті әлемдік экономика жағдайында тамақ өнеркәсібінің алдында тұрған негізгі міндеттердің бірі тамақ өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады. Тағамнан уланудың пайда болуымен жиі байланысты өнімдерге сиыр еті мен құс еті, жұмыртқа мен жұмыртқа өнімдері, сүт өнімдері және тағы басқалары жатады. Тағам өнімдерінің бүлінуінің алдын алу жолдарының бірі тамақ өнімдерін биоконсервациялау болып таюылады.Яғни бактериоциндерді, бактериофагтардың ферменттерін қолдану арқылы. Бактериоциндерді қолдану әртүрлі тағамдарды өңдеуде тиімділігін көрсетткен болатын. Мысалы : сүт өнімдері, салаттар, балық, алкогольді ішімдіктер, және ашытылған көкөністерді. Тамақ өнімдерін биоконсервациялау үшін бактериоциндерді, бактериофагтарды пайдалану тамақ өнеркәсібі үшін перспективалы жаңа бағыт болып табылады.Бактериоциндер гендік-инженерлік технологияларды қолдана отырып, кеңейтілген қызмет спектрі бар препараттардың жаңа күшті нұсқаларын жасауға қолайлы болып шықты . Генетикалық түрлендірілген бактериофагтар мұндай препараттарды жасау үшін де пайдалы, бірақ та олармен жұмыс тамақ өнімдерінің бұзылуына әкелетін микроорганизмдердің оларға төзімділігінің тез қалыптасуымен қиындады.

https://doi.org/10.48081/TALV2681

2022

Выпуск 1

B. Zh. Baymurzina, D. K.-K. Shakeneva, T. V. Gavrilova, А. А. Shamhieva, M. B. Gabdullina

https://doi.org/10.48081/SUYO7037

2021

Выпуск 4

В данной статье представлена информация о существующем положении по очистке сточных вод на Павлодарском нефтехимическом заводе и наиболее перспективные технологии применимые на предприятии. Сбор информации был произведен в рамках магистерской диссертации «Повышение эффективности процесса очистки промышленных сточных вод». В статье описываются технологические, технические и исторические аспекты комплекса сооружений по сбору и очистке сточных вод на Павлодарском нефтехимическом заводе, а также приведена информация о системах: механической очистки сточных вод, двух систем биологической очистки и общей системы очистки нефтешлама. Представлены описания промышленным сточным водам и системам канализации на предприятии. В разделе материалы и методы можно увидеть технологические описания очистных сооружений: производительность и расход сточных вод, принципиальная аппаратурно-технологическая схема II-ой системы сооружений механической очистки сточных вод. В разделе результаты и обсуждения приведена информация о системах канализации на Павлодарском нефтехимическом заводе, был рассмотрен процесс коагуляции с использованием неорганического и органического коагулянтов, их общая характеристика, расход на производстве, применение, преимущества и недостатки при использовании в процессе коагуляции.

https://doi.org/10.48081/THRD3997

2021

Выпуск 4

At present time the pollution of environment with nitrates is a big problem in the world. in the environment and in human and animal body Microorganisms may reduce nitrates to nitrites. XO of sheep milk activated by heat treatment in the presence of cysteine and molybdenum became able to convert nitrate and nitrite to nitric oxide (NO). L-cysteine was used for double purposes: as the protector of enzyme active center against the oxidation during heat treatment of milk and as a reagent for S-nitrosothiol formation. Heat treatment of the milk in the presence of exogenous lecithin increased the activity of NR and NiR of XO and CysNO formation. In result during the heat treatment: a) excess of exogenous phospholipids disintegrate the structure of MFGM and b) enzyme molecules denatured partially and their active center became available for exogenous cysteine, molybdenum, hypoxanthine and nitrate or nitrite. Cysteine not only protects SH-groups of Mo-co against oxidation but also promotes the binding of molybdenum to the cofactor.

https://doi.org/10.48081/OJUU4827

2021

Выпуск 4