Вестник ToU
Химико-биологическая серия
search Найти
Influence_of_fungicides_on_elements_of_the_yield_structure_of_spring_wheat
Аннотация
Grain crops are the source of the initially necessary raw materials for most bakery products, as well as a food product for livestock farming. Grain is of inherent strategic importance to the country or is considered as a factor in the state’s food reserves. The problem of increasing grain production remains relevant to this day; the reason is the high value of grain products with the subsequent demand for these products. There are many factors reducing wheat productivity, the most significant being diseases. The main weapon in the fight against wheat diseases are fungicides of various spectrums of action, including Soligor. Research has shown that with the use of the Soligor fungicide at a consumption rate of 0.4 l/ha to 0.6 l/ha, the percentage of leaf rust development decreased to 0.7%. Biological effectiveness was 92.5%. At a consumption rate of 0.5 l/ha of the Soligor preparation, the development of leaf rust is reduced to 0.9%, with biological efficiency – 82.5%. By the number of grains in an ear – 23.2 pcs. – and the weight of 1000 seeds is 33 g. – the indicators were higher at a consumption rate of 0.4 l/ha. The number of productive stems was higher at a consumption rate of 0.6 l/ha with an indicator of 261 pcs/m2. On wheat crops with an application rate of 0.6 l/ha, the biological yield was higher by 1.2 c/ha than at a rate of 0.4 l/ha, 18.1 c/ha and 16.9 c/ha, respectively.
Автор
Ashirbekov M.Zh., Takenova D.E., Ionova E.A., Kozhagalieva R.Zh., Shoykin O.D.
DOI
https://doi.org/10.48081/HCZS5684
Ключевые слова
fungicide, application rates, yield, Soligor, efficiency.
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ТЕХНИЧЕСКИЕ ЦЕОЛИТЫ И ТЕХНОЛОГИИ ДЛЯ КАТАЛИТИЧЕСКОГО КРЕКИНГА ДО ЛЕГКИХ ОЛЕФИНОВ
Аннотация
В данной статье исследуются различные методы повышения выхода непредельных углеводородов на установках каталитического крекинга с использованием псевдоожиженного слоя катализатора. Особое внимание уделяется технологиям, разработанным различными компаниями, которые направлены на расширение применения установок каталитического крекинга для производства сырья, востребованного в нефтехимической промышленности. Описаны различные цеолитные добавки на основе ZSM-5, применяемые в установках каталитического крекинга по всему миру, которые значительно повышают выход олефинов. В разделе "Результаты и обсуждение" представлен пример промышленного использования таких добавок на установке типа Г-43-107М с псевдоожиженным слоем катализатора, что иллюстрирует практическую пользу этих технологий. В заключении статьи рассматриваются перспективы перепрофилирования традиционных установок каталитического крекинга для получения легких непредельных углеводородов, используемых в качестве сырья для нефтехимического производства. Это может включать адаптацию существующих технологий и внедрение новых катализаторов и добавок. Таким образом, статья предоставляет всесторонний анализ текущих технологий и стратегий, направленных на повышение эффективности процессов каталитического крекинга и увеличение выхода целевых продуктов, что может значительно повлиять на развитие нефтехимической промышленности в будущем.
Автор
Шептенко Роман Дмитриевич
DOI
https://doi.org/10.48081/ZVYH2316
Ключевые слова
Легкие олефины
Каталитический крекинг
Катализатор
Пропен
Бутен
Цеолиты
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
N-DOPED ACTIVATED CARBON OBTAINED FROM PLANT WASTE BY DIFFERENT PRODUCTION METHODS FOR ADSORPTION OF CO2
Аннотация
The pressing need to reduce CO2 emissions and combat climate change has spurred a global commitment towards achieving carbon neutrality. While transitioning to renewable energy is pivotal, the limitations in renewable energy production highlight the necessity for alternative approaches. The focus on capturing and sequestering CO2 has led to the exploration of porous solids, including zeolites, metal-organic frameworks (MOFs), porous organic polymers (POPs), and porous carbons. Porous carbons, with their low cost, widespread availability, large surface area, and ease of design, have garnered attention. However, their reported CO2 adsorption capacities are currently limited. Addressing this constraint, nitrogen doping (N-doping) has proven effective in augmenting surface adsorption sites on porous carbon structures. Various production methods, such as chemical activation with nitrogen-containing compounds, physical methods utilizing nitrogen-containing gases, and hydrothermal methods, have been implemented. Particularly noteworthy is the application of nitrogen-doped activated carbon derived from plant waste, showcasing high surface areas, suitable structures, and significant CO2 adsorption capacities. This positions them as promising candidates for large-scale CO2 capture initiatives, contributing to global efforts in mitigating climate change.
Автор
R. Joia
M. Atamanov
DOI
https://doi.org/10.48081/PTMQ2993
Ключевые слова
N-doped Activated carbon
CO2 adsorption,
chemical activation
physical activation
nitrogen-containing compounds
Hydrothermal activation.
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
КӨМІРТЕКТІ АЭРОГЕЛЬДЕР: ТҮРЛЕРІ, АЛУ ЖОЛДАРЫ, ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУ АЯСЫ
Аннотация
Бейорганикалық аэрогельдер бұрыннан айтылып, зерттелініп келсе де, көміртегі негізіндегі аэрогельдерге деген қызығушылық соңғы жылдары ғана артып келеді. Көміртекті аэрогельдер әлемдегі ең жеңіл материалдар болып табылады. Сонымен қатар, олар жоғары кеуектілікке, өте төмен тығыздыққа, өте жоғары адсорбциялық қабілетке және жоғары жылу тұрақтылығына ие. Бұл мақалада, соңғы жылдары алынған көміртегі негізіндегі аэрогельдердің түрлерін, алу жолдарын, зерттеу әдістерін және қолдану аясын қамтитын бір ретке келтірілген жаңа көзқарастар ұсынылды. Біріншіден, қазіргі кезде белгілі көміртегі негізіндегі аэрогельдерді 6 түрге бөліп қарастыру ұсынылды. Олар резорцинол-формальдегид негізіндегі аэрогельдер, көміртекті нанотүтікше негізіндегі аэрогельдер, графен негізіндегі аэрогельдер, көміртекті нанотүтікше және графен негізіндегі гибридті аэрогельдер, алмаз негізіндегі аэрогельдер және биомасса негізіндегі аэрогельдер. Осы атталған көміртегі негізіндегі аэрогельдердің ішінен әртүрлі табиғи қалдықтар негізінде дайындалып, экологиялық және экономикалық тұрғыдан тиімді биомасса негізіндегі аэрогельдер ең көп зерттелген және болашағы зор аэрогельдер түрі болып табылады. Екіншіден, көміртегі негізіндегі аэрогельдердің алу жолдары ұсынылды, яғни прекурсорлар түзілуі, кептіру, карбонизация. Үшіншіден, сипатталған мақалаларға сәйкес, сканерлеуші электронды микроскоп, трансмиссиялық немесе жарықтандырушы электронды микроскоп, термогравиметрия және раман спектроскопиясы көміртегі негізіндегі аэрогельдердің құрылысы мен құрамын сипаттауда ең көп қолданылатын әдістер екені анықталды. Нанокеуекті материалдардың тарихында бұл – жаңа материалдар классы болғанымен, қолданысын кеңінен тапты. Олардың басты артықшылығы – жоғары кеуектілігі, соның арқасында аэрогельдер адсорбент ретінде май/суды бөлуде, ауыр металл иондарын тазалауда және т.б. салаларда қолданылуы қарастырылды.
Автор
Әуелханқызы М., Нажипқызы М. , Таупихова С., Талгатқызы Ә., Әуелханқызы М.
DOI
https://doi.org/10.48081/ITGF5255
Ключевые слова
аэрогельдер, көміртегі негізіндегі аэрогельдер, кеуекті материал, карбонизация, адсорбент, жылу оқшаулағыштар
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
АБАЙ ОБЛЫСЫ, ҮРЖАР АУДАНЫ «АҚМАРАЛ» ШАРУА ҚОЖАЛЫҒЫНДА ЖЫЛҚЫНЫҢ САЛЬМОНЕЛЛЕЗДІК ІШ ТАСТАУЫН АЛДЫН АЛУ ІС-ШАРАЛАРЫ
Аннотация
Бұл мақалада Үржар ауданы аумағында орналасқан «Ақмарал» шаруа қожалығында жылқының сальмонеллездік іштастауын алдын алу іс-шараларын ұйымдастыру бойынша зерттеу нәтижелері берілген. Үржар ауданы бойынша жылқылардың сальмонеллездік іш тастауы бойынша эпизоотологиялық жағдайын анықталып, жылқыларды сальмонеллезге қарсы вакцинациялау жұмысын жүргізу нәтижелері жарияланып отыр. «Ақмарал» шаруа қожалығының аумағында эпизоотияға қарсы жүргізілетін ветеринариялық іс-шараларға қарамастан, ауыл шаруашылығы жануарларының сальмонеллезі бойынша қолайсыз пункттер мезгіл-мезгіл тіркеледі. Эпизоотологиялық кезеңде немесе эпизоотиялық процестің қарқындылығының төмендеуінде сальмонеллалар ауыл шаруашылығы жануарларының, синантропты және жабайы фаунаның популяцияларында айналымын жалғастыруда. Сонымен қатар, жұқпалы аурудың стационарлық көрінісі табиғи-климаттық және әлеуметтік-экономикалық факторлардың әсерінен болуы мүмкін. Қолайсыз факторлардың әсері организмнің табиғи төзімділігінің төмендеуіне, соның ішінде нақты профилактиканың тиімділігіне әкеледі. Сальмонеллез кезіндегі эпизоотиялық процестің шиеленісіне факторлардың әсерін бағалау осы ауру бойынша Үржар ауданы аумағының эпизоотиялық салауаттылығын қамтамасыз ету үшін ветеринариялық іс-шараның қолданыстағы жүйесін жетілдіруге мүмкіндік береді. В-0147 Salmonella abortus equi Е-841 штаммынан тірі вакцинамен жүйелі егу жануарларды сальмонеллез этиологиясының түсіктерінен қорғауды қамтамасыз етеді, құлындардың шығымдылығын, сүт өнімділігін арттырады, нәтижесінде шаруашылықтар үлкен экономикалық әсер алады. Вакцина 100 % жағдайда тәжірибелі биелерді сальмонеллалық түсік жасатудан қорғайды. Егілген жануарлардың иммунитеті бір жыл бойы сақталады.
Автор
М. Қ. Батырбеков
А.С. Койгельдинова
М. К. Нуркенова
Л.М. Усенова
DOI
https://doi.org/10.48081/JKJB6632
Ключевые слова
Salmonella abortus equi
сальмонеллездік іш тастау
штамм
вакцинациялау
профилактика
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
CLIMATE CHANGE AND FOOD SECURITY
Аннотация
This paper discusses the complex nature of climate change-food security linkages, focusing on how a planet under warming affects food governance at global levels. With changing rainfall patterns, high temperature levels and increases in frequency of severe weather events conventional agricultural practices are endangered by the disruptions in crop yields water availability. Disadvantage areas, usually subsistence farmers, have been hit by more food insufficiency risks. The paper highlights the need for adaptive strategies and resilient agricultural methods to combat the effects of climate change on food productivity. Agriculture emerges as a vital solution, focusing on precision farming, agro ecology and technological innovations which use resources efficiently without affecting the environment. These strategies will require global coordination since climate change does not have borders and affects people all over the world. In addition, the article discusses social and economic aspects of food insecurity linked to climate change that significantly affect deprived groups. It promotes policies that consider the weak points of smallholder farmers and strengthen local communities. Educational initiatives and campaigns create a sense of collective awareness about the challenges that are being faced. The article ends by pointing out the need for immediate and coordinated worldwide efforts to strengthen resilience, ensure food sustainability, and secure future food security with a changing climate.
Автор
Sarwari Atiqullah
Abdiyeva Gulzhamal Zhanadilovna
Hassand Mohammad Hassan
DOI
https://doi.org/10.48081/ESSN6506
Ключевые слова
Climate Change
Food Security
Technological Innovation
Education
Awareness
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ПРЕОБРАЗОВАНИЕ ПИЩЕВЫХ ОТХОДОВ В ПОРИСТЫЙ УГЛЕРОД
Аннотация
В данной работе представлены результаты по получению пористого углерода из огуречных кожурей. Полученный пористый углерод был исследован физико-химическими методами анализа, такими как, сканирующая электронная микроскопия, энергодисперсионная рентгеновская флуоресцентная спектроскопия, рамановская и инфракрасная спектроскопия. Элементный анализ показывает, что с повышением температуры карбонизаций, увеличивается массовая доля углерода в образце. Рамановские спектры образцов, полученных в результате карбонизации, показали характерные пики, соответствующие G (графитовый) и D (дисордерный) пикам в районах 1360 и 1580 см-1 соответственно. Эти пики являются типичными для углеродных материалов и могут использоваться для оценки структурных особенностей. Морфология и структурные особенности образцов были также исследованы с помощью сканирующей электронной микроскопии, что позволило получить дополнительную информацию о форме и пористой структуре материалов. Этот подход к получению и анализу углеродных материалов из биомассы имеет потенциал для различных применений, включая области энергетики, катализа и сенсорики.
Автор
М. Нажипкызы, А.Р. Сейтказинова, Г.Г. Курманбаева, А.Т. Исанбекова, А.К. Калыбаева
DOI
https://doi.org/10.48081/MLSP3571
Ключевые слова
карбонизация, карбонизат, углерод, пористый, кожуры огурца
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
Assessment of the argali population in Kazakhstan and forecasting of its population using mathematical modeling
Аннотация
Argali is a rare species whose subspecies are in a vulnerable or endangered position. The paper analyzes the structure of the argali population, considers the logistic model as a method for studying the growth of the ungulate population, which is important for tracking the current and future situation of rare species and the effectiveness of measures taken to preserve them. Using mathematical modeling, a graph of the projected number of argali in Kazakhstan has been made to assess the state of the species population. By 2100, the number of argali is expected to increase to 161239 individuals while carrying out the necessary protective measures. The maximum number and growth limit of the population is 250670 individuals. Based on the forecast, recommendations for the conservation and restoration of the population have been formulated. In general, the measures taken to protect the species allow the population to grow without slowing down the growth rate. To accelerate population growth, it is necessary to fight poaching, protect watering holes, winter feeding, put into practice compensatory economic mechanisms to prevent the development of trophy hunting and poaching, proper veterinary care of livestock with common infestations in wild ungulates.
Автор
Осипова Анастасия Вячеславовна
Диянчук Никита Александрович
DOI
https://doi.org/10.48081/UGTT4630
Ключевые слова
archar
argali
population
mathematical model
logistic equation
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
МОДЕРНИЗАЦИЯ УЗЛА ДОЗИРОВАНИЯ КАТАЛИЗАТОРА ПРОИЗВОДСТВА ПОЛИПРОПИЛЕНА
Аннотация
Производство полипропилена (ПП) является перспективной сферой деятельности, поскольку этот материал широко используется в различных отраслях промышленности и потребительских товарах. В данной статье рассматривается узел дозирования катализатора, так как на сегодняшний день можно считать этот участок проблемным на установке производства полипропилена. Необходимость модернизации объясняется следующими аспектами: любое производство должно идти в ногу со временем и подвергаться модернизациям, если такая возможность на предприятии имеется и, второе, изменение технологии дозирования должно быть призвано к снижению выбросов в окружающую среду, увеличению производительности установки, снижению рисков возникновения острых и хронических заболеваний у производственно-технического персонала. Существует большое количество различных методов загрузки катализаторов; нами предложена и обсуждается в статье технология загрузки катализатора посредством подачи его в реактор полимеризации в смеси с белым инертным маслом с помощью шнекового насоса. Белое масло не оказывает негативного эффекта на процесс полимеризации и в дальнейшем выводится с установки вместе с готовой продукцией, белое масло не вступает в химическую реакцию ни с сырьем, ни с катализатором, что делает применение белого масла с катализатором тетрахлорид титана оптимальным. Шнековый насос позволяет дозировать катализатор порционно как того требует технологический процесс. Данная модернизация позволит избежать большого количества негативных факторов, которые вызывает действующая технологическая схема.
Автор
Несмеянова Римма Михайловна
Байзельдинов Диас Фаридович
DOI
https://doi.org/10.48081/JOOG1414
Ключевые слова
полипропилен
загрузка катализатора
модернизация
катализатор
тетрахлорид титана
белое масло
Год
2024
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ЭЛЕКТРОСПИННИНГ: ТЕХНОЛОГИЯСЫ, ПРОЦЕСІ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУЫ
Аннотация
Электроспиннинг - бұл электростатикалық күштердің полимер ерітіндісінің немесе балқыманың электрлік зарядталған ағынына әсер етуі нәтижесінде наноталшықтардың пайда болуына әкелетін процесс. Электроспиннинг әдісі бүгінгі таңда ультра жұқа полимерлі талшықтарды алудың танымал әрі әмбебап әдісі болып табылады. Әдіс көптеген параметрлерді қамтиды: полимер мен прекурсор тұзының концентрациясы, ерітіндінің тұтқырлығы, ине мен тұндырғыш коллектордың конфигурациясы, ине мен коллектор арасындағы кернеу мен қашықтық, бұл параметрлерді өзгерту қажетті құрылымы, құрамы және қасиеттері бар материалдарды алуға мүмкіндік береді. Электроспининг әдістерін жетілдіруде, әртүрлі қолданбалы наноталшықтарды өндіруде айтарлықтай жетістіктер байқалды. Берілген жұмыста электроспиннинг процесіндегі принциптерді, әдістерді, материалдарды және қолдану салаларын қоса, электроспиннингке жан-жақты шолу жасалды. Мақалада электроспиннингтің алғашқы тарихына қысқаша кіріспеден бастап, әдістің принципі мен типтік құрылғысы талқыланды. Сонымен қатар, электроспиннинг әдісімен алынған наноталшықтардың қолдану салаларын, соның ішінде интеллектуалды матрастар, сүзгі мембраналары, каталитикалық субстраттар, энергияны жинау/сақтау компоненттері, фотонды және электронды құрылғылар, биомедициналық тіректер ретінде пайдаланылуы қарастырылды. Электроспининг әдісімен алынған наноталшықтарды қолдану туралы ғылыми мақалалар белсенді түрде зерттеліп, қамтылуда.
Автор
А. Қахарман, М. Әуелханқызы, М. Нажипқызы, Н. Cерікбаев2
DOI
https://doi.org/10.48081/DXHH6930
Ключевые слова
электроспиннинг, технология, КНТ, талшықтар, наноталшықтар.
Год
2023
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал