Бейорганикалық аэрогельдер бұрыннан айтылып, зерттелініп келсе де, көміртегі негізіндегі аэрогельдерге деген қызығушылық соңғы жылдары ғана артып келеді. Көміртекті аэрогельдер әлемдегі ең жеңіл материалдар болып табылады. Сонымен қатар, олар жоғары кеуектілікке, өте төмен тығыздыққа, өте жоғары адсорбциялық қабілетке және жоғары жылу тұрақтылығына ие. Бұл мақалада, соңғы жылдары алынған көміртегі негізіндегі аэрогельдердің түрлерін, алу жолдарын, зерттеу әдістерін және қолдану аясын қамтитын бір ретке келтірілген жаңа көзқарастар ұсынылды. Біріншіден, қазіргі кезде белгілі көміртегі негізіндегі аэрогельдерді 6 түрге бөліп қарастыру ұсынылды. Олар резорцинол-формальдегид негізіндегі аэрогельдер, көміртекті нанотүтікше негізіндегі аэрогельдер, графен негізіндегі аэрогельдер, көміртекті нанотүтікше және графен негізіндегі гибридті аэрогельдер, алмаз негізіндегі аэрогельдер және биомасса негізіндегі аэрогельдер. Осы атталған көміртегі негізіндегі аэрогельдердің ішінен әртүрлі табиғи қалдықтар негізінде дайындалып, экологиялық және экономикалық тұрғыдан тиімді биомасса негізіндегі аэрогельдер ең көп зерттелген және болашағы зор аэрогельдер түрі болып табылады. Екіншіден, көміртегі негізіндегі аэрогельдердің алу жолдары ұсынылды, яғни прекурсорлар түзілуі, кептіру, карбонизация. Үшіншіден, сипатталған мақалаларға сәйкес, сканерлеуші электронды микроскоп, трансмиссиялық немесе жарықтандырушы электронды микроскоп, термогравиметрия және раман спектроскопиясы көміртегі негізіндегі аэрогельдердің құрылысы мен құрамын сипаттауда ең көп қолданылатын әдістер екені анықталды. Нанокеуекті материалдардың тарихында бұл – жаңа материалдар классы болғанымен, қолданысын кеңінен тапты. Олардың басты артықшылығы – жоғары кеуектілігі, соның арқасында аэрогельдер адсорбент ретінде май/суды бөлуде, ауыр металл иондарын тазалауда және т.б. салаларда қолданылуы қарастырылды.

https://doi.org/10.48081/ITGF5255

2024

Выпуск 1

В данной работе представлены результаты по получению пористого углерода из огуречных кожурей. Полученный пористый углерод был исследован физико-химическими методами анализа, такими как, сканирующая электронная микроскопия, энергодисперсионная рентгеновская флуоресцентная спектроскопия, рамановская и инфракрасная спектроскопия. Элементный анализ показывает, что с повышением температуры карбонизаций, увеличивается массовая доля углерода в образце. Рамановские спектры образцов, полученных в результате карбонизации, показали характерные пики, соответствующие G (графитовый) и D (дисордерный) пикам в районах 1360 и 1580 см-1 соответственно. Эти пики являются типичными для углеродных материалов и могут использоваться для оценки структурных особенностей. Морфология и структурные особенности образцов были также исследованы с помощью сканирующей электронной микроскопии, что позволило получить дополнительную информацию о форме и пористой структуре материалов. Этот подход к получению и анализу углеродных материалов из биомассы имеет потенциал для различных применений, включая области энергетики, катализа и сенсорики.

https://doi.org/10.48081/MLSP3571

2024

Выпуск 1

Argali is a rare species whose subspecies are in a vulnerable or endangered position. The paper analyzes the structure of the argali population, considers the logistic model as a method for studying the growth of the ungulate population, which is important for tracking the current and future situation of rare species and the effectiveness of measures taken to preserve them. Using mathematical modeling, a graph of the projected number of argali in Kazakhstan has been made to assess the state of the species population. By 2100, the number of argali is expected to increase to 161239 individuals while carrying out the necessary protective measures. The maximum number and growth limit of the population is 250670 individuals. Based on the forecast, recommendations for the conservation and restoration of the population have been formulated. In general, the measures taken to protect the species allow the population to grow without slowing down the growth rate. To accelerate population growth, it is necessary to fight poaching, protect watering holes, winter feeding, put into practice compensatory economic mechanisms to prevent the development of trophy hunting and poaching, proper veterinary care of livestock with common infestations in wild ungulates.

https://doi.org/10.48081/UGTT4630

2024

Выпуск 1

Производство полипропилена (ПП) является перспективной сферой деятельности, поскольку этот материал широко используется в различных отраслях промышленности и потребительских товарах. В данной статье рассматривается узел дозирования катализатора, так как на сегодняшний день можно считать этот участок проблемным на установке производства полипропилена. Необходимость модернизации объясняется следующими аспектами: любое производство должно идти в ногу со временем и подвергаться модернизациям, если такая возможность на предприятии имеется и, второе, изменение технологии дозирования должно быть призвано к снижению выбросов в окружающую среду, увеличению производительности установки, снижению рисков возникновения острых и хронических заболеваний у производственно-технического персонала. Существует большое количество различных методов загрузки катализаторов; нами предложена и обсуждается в статье технология загрузки катализатора посредством подачи его в реактор полимеризации в смеси с белым инертным маслом с помощью шнекового насоса. Белое масло не оказывает негативного эффекта на процесс полимеризации и в дальнейшем выводится с установки вместе с готовой продукцией, белое масло не вступает в химическую реакцию ни с сырьем, ни с катализатором, что делает применение белого масла с катализатором тетрахлорид титана оптимальным. Шнековый насос позволяет дозировать катализатор порционно как того требует технологический процесс. Данная модернизация позволит избежать большого количества негативных факторов, которые вызывает действующая технологическая схема.

https://doi.org/10.48081/JOOG1414

2024

Выпуск 1

Электроспиннинг - бұл электростатикалық күштердің полимер ерітіндісінің немесе балқыманың электрлік зарядталған ағынына әсер етуі нәтижесінде наноталшықтардың пайда болуына әкелетін процесс. Электроспиннинг әдісі бүгінгі таңда ультра жұқа полимерлі талшықтарды алудың танымал әрі әмбебап әдісі болып табылады. Әдіс көптеген параметрлерді қамтиды: полимер мен прекурсор тұзының концентрациясы, ерітіндінің тұтқырлығы, ине мен тұндырғыш коллектордың конфигурациясы, ине мен коллектор арасындағы кернеу мен қашықтық, бұл параметрлерді өзгерту қажетті құрылымы, құрамы және қасиеттері бар материалдарды алуға мүмкіндік береді. Электроспининг әдістерін жетілдіруде, әртүрлі қолданбалы наноталшықтарды өндіруде айтарлықтай жетістіктер байқалды. Берілген жұмыста электроспиннинг процесіндегі принциптерді, әдістерді, материалдарды және қолдану салаларын қоса, электроспиннингке жан-жақты шолу жасалды. Мақалада электроспиннингтің алғашқы тарихына қысқаша кіріспеден бастап, әдістің принципі мен типтік құрылғысы талқыланды. Сонымен қатар, электроспиннинг әдісімен алынған наноталшықтардың қолдану салаларын, соның ішінде интеллектуалды матрастар, сүзгі мембраналары, каталитикалық субстраттар, энергияны жинау/сақтау компоненттері, фотонды және электронды құрылғылар, биомедициналық тіректер ретінде пайдаланылуы қарастырылды. Электроспининг әдісімен алынған наноталшықтарды қолдану туралы ғылыми мақалалар белсенді түрде зерттеліп, қамтылуда.

https://doi.org/10.48081/DXHH6930

2023

Выпуск 4

To obtain a good yield of grain crops, including spring wheat, specialists use various techniques to prevent grain losses. One of the factors affecting the yield of spring wheat is the impact of pests. There are about 300 species, but 140 of them are the most significant. Their degree of harmfulness depends on climatic conditions and the phase of vegetation of plants. The main pests of spring wheat are: wheat thrips, meadow moth, bug harmful turtle, bread beetle, dark nutcracker, striped nutcracker, bread bug, common cereal aphid, gray grain scooper and other insects. The following methods of control are used to combat these pests: agrotechnological, biological and chemical. Agrotechnical methods include: observing crop rotation, sowing dates, plowing and weeding the soil on time, timely harvesting of grain crops, cleaning of plant residues from fields. In addition, it is important to use high-quality varieties.

https://doi.org/10.48081/EIUB2298

2023

Выпуск 4

The unique features and prospective applications of Co3O4 nanoparticles to address environmental concerns have attracted significant interest. As a way to produce Co3O4 nanoparticles efficiently, the solution combustion technique is the main emphasis of this study, which also explores the synthesis, characterization, and many applications of these particles. Co3O4 nanoparticles are an attractive choice for energy storage, sensitive sensors, environmental remediation, and catalysis due to their remarkable features, which include their immense surface area, porosity, density, and magnetic properties. Moreover, Co3O4 nanoparticles show potential characteristics in porosity, electrical performance and environmental remediation such as sensitive sensors and water treatment using XRD, SEM, TEM, XPS and BET instruments. Using Co3O4 nanoparticles in smart technology devices offers a different way to accomplish sustainable development objectives like reducing air pollution, slowing down global warming, and water treatment. The comprehensive overview provided by this review highlights the necessity of further research and investigation to fully realize Co3O4 nanoparticles' potential in addressing serious environmental challenges.

https://doi.org/10.48081/XRYB5570

2023

Выпуск 4

The persistent herbicide 2,4-dichlorophenoxyacetic acid (2,4-D) poses a greater risk to the contamination of water bodies, thus asking for other means of reclaiming water and reuse. The conventional treatment processes, however, are generally not capable of removing this contaminant, which makes scientists search for ways to replace them. This study goes deeper into the use of activated carbon as a powerful yet all-surfacing adsorbent with tremendous abilities to eliminate 2,4-D from water. The chemical and physical characteristics of 2,4-D, such as their incompatibility with endosulfan, instability, and hydrophobicity, are some aspects that make purification difficult by the traditional purification method. Activated carbon, retrieved from materials such as the shells of coconuts and even wood, is among the best options with its porosity, as it has an endless surface area for adsorption, thereby increasing the rate of absorption of 2,4-D. Parameters that determine the adsorption behavior, inclusive of pH, temperature, and initial concentration, are discussed in this study to understand how water pollution can be conducted. The study focuses on activated carbon species, in particular powdered, granular, and activated carbon fibers with unique advantages in achieving 2,4-D removal. There are two methods, intrinsic and extrinsic, that can be used to trigger the surface, and the physicochemical action consists of hydrogen bonding between the activated carbon as an adsorbent and cellulose, which is the main determinant of surface activation. Both molecules interact, as is proven in the application of isotherm models such as Langmuir and Freundlich types, which lead some research reports to indicate challenges and future directions requiring refined purification processes, involving AI in predictive modeling, and interdisciplinarity in addressing 2,4-D contamination in surface waters.

https://doi.org/10.48081/INFK8772

2023

Выпуск 4

The article presents the ecological assessment of heating plants operating on solid fuel. Types of negative impact and sources of emission of pollutants from thermal power plants into the environment are given. The degree of air pollution in Pavlodar region is analyzed, including the share of emissions of the city of Ekibastuz. The article is devoted to the environmental assessment of solid fuel heating plants and the development of environmental protection measures on the example of TOO Ekibastuzteploenergo (Limited Liability Company under the laws of the Republic of Kazakhstan). The authors paid attention to the study of the system of operation, technology, and equipment of the Ekibastuz CHP. According to the obtained data, a comparative analysis of pollutant emissions and the dynamics of CO2 emissions is made. Components released into the atmosphere during fuel combustion are nitrogen, sulfur, carbon oxides, soot, and ash. Incomplete combustion, in particular, leads to emissions of hydrocarbons like methane and ethane. Solving the negative environmental impact of heating plants necessitates a comprehensive approach that entails multiple measures. Measures to reduce emissions into the atmosphere are suggested.

https://doi.org/10.48081/IXSV1515

2023

Выпуск 4

Normal flora is a natural and permanent place for a number of human microorganisms (bacteria, fungi, viruses, etc.) that exist under normal conditions without harm to a healthy human body. This is useful for the human body. These microorganisms are called normal flora, and in another term, they are referred to as commensal organisms that feed together with the host. Under normal conditions, the internal organs and systems of the body, such as the pancreas, spleen, liver, bladder, gall bladder, nervous system, and circulatory system, are sterile, but they can also become infected. In addition, a child who enters the world in a sterile form will soon acquire a normal flora through milk, food, and the environment. Normal flora is not the same in all humans but varies from person to person based on differences in their physiological, dietary, age, and geological conditions. First off, harmful bacteria cannot compete with the host for nutrients and intake sites in the terminal portion of the intestinal thanks to the existence of benign bacteria in a healthy person's body. Second, it is resistant to the antibacterial chemicals made by the bacteria in the last section of the intestines. Third, babies' immune systems expand and mature as a result of the buildup of microorganisms in their bodies. The fourth is that gut bacteria create certain crucial dietary components, such vitamin K, which aids in food absorption and digestion. (Although people obtain the required quantity of vitamin K from diet, in the event that there is a shortage of foods high in the vitamin, bacteria generate the vitamin to fulfill the body's requirements.

https://doi.org/10.48081/RXEW9468

2023

Выпуск 4